Trần Nhật Duật đang ngủ thì có người vào báo Tống Hiến sang hàng, anh vội thay quần áo chạy đến. Đến nơi thấy Tống Hiến b·ị t·hương đang phải đứng dựa vào người bên cạnh và đang nói chuyện với viên tướng người Tống Triệu Trung. Nhìn thấy anh hai người thi lễ, Trần Nhật Duật nói.
-Tướng quân đang b·ị t·hương không cần câu nệ
Anh vội sai người đi mời thầy thuốc và hỏi thăm tình hình sức khỏe của Tống Hiến. Sau khi thầy thuốc khám và nói v·ết t·hương chỉ bị ngoài ra không ảnh hưởng tới căn cốt thì Trần Nhất Duật với đỡ lo. Sau khi sai người lo chỗ ăn nghỉ cho Tống Hiến xong xuôi anh nói với Tống Hiến.
-Duật tôi được gặp ngài là may mắn trong đời, ngài cứ nghỉ ngơi vài ngày đỡ chúng ta sẽ bàn công việc sau.
Tống Hiến nói.
-Tôi bên phía quân Nguyên bị đối xử tàn tệ, nay về theo Vương Gia được coi trọng như thế này dù có c·hết cũng không hối hận. Vậy mai sẽ bàn bạc với vương gia việc quân tình cũng quan trọng.
Sau khi Tống Hiến đi nghỉ, Triệu Trung nói với Trần Nhật Duật.
-Tại hạ có biết Tống Hiến, trước y là người phụ trách thủy quân của nhà Tống ở Giang Nam, sau khi nhà Tống thua trận cùng đường với hàng nhà Nguyên. Tống Hiến là một vị tướng giỏi về thủy binh.
Trần Nhật Duật gật đầu nói.
-Ta biết, nếu được người này hỗ trợ ta có thể phá được Toa Đô ở Hàm Tử.
Hôm sau Trần Nhật Duật lại đích thân đến thăm hỏi Tống Hiến, thấy được Trần Nhật Duật quan tâm như vậy Tống Hiến cảm thấy mình được tôn trọng nên cũng hết lòng báo đáp. Tống Hiến nói.
-Lòng quân Nguyên ở Hàm Tử đang loạn đây là thời cơ tốt để Vương Gia phá trại địch. Chắc chỉ ngày một ngày hai Toa Đô sẽ t·ấn c·ông Vương Gia nên chuẩn bị chu đáo.
Tống Hiến lấy trong người ra một tấm bản đồ và chỉ vào đó nói tiếp.
-Hiện quân Nguyên đóng quân tại Chương Dương, Hàm Tử và Tây Kết mỗi điểm này cách nhau khoảng ba mươi dặm bên hữu ngạn sông Hồng. Tướng quân đánh vào Hàm Tử thì chắc chắn Ô Mã Nhi sẽ đưa kỵ binh từ Tây Kết nên hỗ trợ. Toa Đô cũng vì lẽ này mà không sợ bị tướng quân phục kích bên hữu ngạn. Nếu Toa Đô đánh tới tướng quân có thể chặn được toán kỵ binh của Ô Mã Nhi và phục binh phía hữu ngạn thì chắc sẽ phá được Toa Đô.
Trần Nhật Duật cả mừng nói.
-Tướng quân đến lúc này đúng là trời giúp ta. Vậy tướng quân cứ nghỉ ngơi ta sẽ họp các tướng sĩ để bố trí.
Lúc này ở bên doanh trại quân Nguyên, được tin Tống Hiến đã bỏ trốn sang đầu hàng Đại Việt Toa Đô rất tức giận. Y sai quân chuẩn bị hai ngày sau t·ấn c·ông vào doanh trại Đại Việt vì sợ để lâu lòng quân sinh biến. Hai ngày sau ba mươi chiếc thuyền lớn dàn hàng ngang t·ấn c·ông vào thủy trại quân ta. Những chiếc thuyền này đã được lắp thêm súng thần công thu được của Đại Việt để tăng cường hỏa lực. Đạn pháo và đá bay ầm ầm vào thủy trại của quân ta.
Nhận được lệnh quân ta bắn trả quyết liệt, mấy chiếc đi đầu trúng mấy phát đạn có hai chiếc bị chìm. Tuy nhiên do tàu địch to lớn và số lượng khá đông nên sau một hồi giao chiến thuyền của ta bị núng thế. Một chiếc thuyền địch có thể chịu được năm phát đạn chưa bị chìm trong khi thuyền của ta nhỏ nên nếu trúng hai phát đã có thể bị chìm hoặc hư hỏng nặng nên mặc dù đông nhưng yếu thế hơn. Sau một hồi kịch chiến Trần Nhật Duật ra lệnh vừa đánh vừa lui. Toa Đô thúc quân đuổi theo, một viên tùy tướng vội khuyên.
-Tướng quân cẩn thận, tôi sợ rằng có trá.
Toa Đô cười.
-Chúng ta t·ấn c·ông nhưng vẫn dựa theo hữu ngạn sông nơi có kỵ binh của tướng Ô Mã Nhi hỗ trợ thì cũng không sợ bị phục binh.
Lúc này ở Tây Kết nhận được bồ câu đưa tin quân Toa Đô đang t·ấn c·ông và quân Đại Việt đang phải rút lui Ô Mã Nhi đích thân mang một vạn kỵ binh chạy theo bờ sông đến hỗ trợ. Chạy khỏi chạy tầm tám dặm Ô Mã Nhi thấy có đội quân khoảng ba bốn nghìn người đứng chặn đường, là viên tướng được phong Dũng sĩ Mông Cổ nên Ô Mã Nhi thấy toán quân Đại Việt này đúng là chán sống. Với một vạn kỵ binh tinh nhuệ của Mông Cổ thì ít nhất quân số bên kia phải gấp ba mới mong đánh chặn được đội kỵ binh này. Nhìn cờ hiệu Ô Mã Nhi biết đây là quân Thánh Dực Dũng nghĩa tuy nhiên với số lượng quân ít ỏi kia dù có vài khẩu súng thần công được bố trí cũng chẳng thể cản được đội kỵ binh Mông Cổ thiện chiến của hắn.
Tiếng tù và rúc lên, những kỵ binh Mông Cổ vung gươm giáo vọt tới, hàng nghìn con ngựa tung vó làm mặt đất rung chuyển, nhưng những người lính Thánh Dực khuôn mặt vẫn tỏ ra lạnh lùng. Họ là những người trải qua hàng chục trận đánh tôi luyện qua núi xác và bể máu nên không có gì làm họ biến sắc. Chỉ huy đội quân chặn đánh địch là tướng Nguyễn Khoái. Đợi địch tấn gần tầm súng thần công, anh ra lệnh khai hỏa.
-Ầm, Ầm
Mười khẩu súng thần công bắn ra mười viên đạn gang bay thẳng vào đội hình kỵ binh địch, những viên đạn xé gió bắn xuyên qua những tên kỵ binh mang theo đầu, hoặc tay chân sau đó đập xuống đất rồi lại nẩy lên xuyên qua vài thân người, ngựa mới chịu dừng lại. Tuy nhiên số lượng quân địch quá đông nên những viên đạn như ném viên đá xuống ao bèo, chỉ chốc lát những khoảng trống lại bị phủ kín. Sau ba loại đạn khoảng cách từ một nghìn năm trăm bước chân đã chỉ còn một nửa. Lúc này quân Thánh Dực được tập hợp làm ba đội, mỗi đội có một nghìn người chia làm hai hàng ngang. Họ không mang theo gươm giáo mà là súng hỏa mai có trang bị lưỡi lê để có thể cận chiến.
Thấy địch còn cách năm trăm bước chân Nguyễn Khoái hô đội một chuẩn bị. Lập tức năm trăm chiến sĩ đứng phía trước hàng một quỳ xuống chĩa súng về phía trước. Lúc này đội một có năm trăm người ngồi hàng một và năm trăm người đứng ở hàng thứ hai chĩa súng ngắm vào đội hình kỵ binh địch đang tiến tới. Khi khoảng cách còn ba trăm bước Nguyễn Khoái hô bắn. Một cơn mưa đạn bay về phía quân địch như một bầy ong lửa, chúng bắn xuyên qua những tấm áo giáp da của ngựa và người gần hai trăm người gục xuống. Ô Mã Nhi giật mình rõ ràng quân Đại Việt có một loại v·ũ k·hí mới tuy nhiên với tốc độ của kỵ binh và số lượng thiệt hại này chưa đủ để tiêu diệt đội quân của hắn dù có bắn thêm một lần nữa. Lúc này Nguyễn Khoái hô.
-Đội một lùi lại đội hai lên.
Do đã được luyện tập thành thục từ trước lên đội một vừa bắn xong nhanh chóng lùi lại nạp đạn, trong khi đội hai bước lên thế chỗ. Một loạt đạn lại vang nên, lần này hơn năm trăm người ngã, ngựa đổ làm cho những tên phía sau bị chặn lại. Nhiều con ngựa lồng lên hý vang. Nguyễn Khoái hô tiếp.
-Đội hai lùi lại, đội ba tiến lên
Đội ba lại tiếp tục bắn vào những tên kỵ binh vừa vượt được qua bãi xác người ngựa một cách trật vật. Sau ba loạt đạn một nghìn tên kỵ binh đã bị loạt khỏi vòng chiến. Nhưng lúc này cơn ác một chưa chấm dứt với kỵ binh Mông vì đội một đã lắp xong đạn và quay lại vị trí bắn. Những loạt đạn liên tục nên mặc dù bờ sông khá thoáng và gió mạnh nhưng khói súng từ những loạt bắn vẫn phủ quanh đội quân Thánh Dực như một làn sương xám bao quanh họ. Nhiều người cũng bị ho sặc sụa vì khói súng.
Nhìn đội binh tinh nhuệ của mình liên tục b·ị b·ắn đổ như rạ Ô Mã Nhi rất đau lòng, nhưng y vẫn giục quân lao lên để mong rút ngắn khoảng cách, chỉ cần vào khoảng cách năm mươi bước khi những mũi tên được bắn ra thì y chắc chắn toán quân Đại Việt với v·ũ k·hí kỳ lạ kia sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn. Như con bạc khát nước, càng mất quân y càng say máu cho đến khi viên tùy tướng bên cạnh nhắc nhở y mới nhận ra rằng đội kỵ binh bây giờ chỉ còn chưa đến ba nghìn người.
Biết dù đốt hết số lượng kỵ binh còn lại cũng không có cơ hội dành phần thắng, Ô Mã Nhi quyết định rút quân lui về Tây Kết, y cũng chỉ còn biết cầu chúc Toa Đô đủ tỉnh táo không lọt vào phục binh của quân Đại Việt. Lúc này quân Toa Đô đã tiến vào trận địa phục kích của quân ta. Một trăm khẩu súng thần công phục bên hữu ngạn và vài chục chiếc thuyền hỏa công ( mẫu từ thuyền ) bên tả ngạn.
Khi những chiếc thuyền đầu tiên đã vượt qua khỏi trận địa phục kích thì Trần Nhật Duật phát lệnh t·ấn c·ông. Một trăm khẩu pháo được đẩy ra khỏi những bụi cây đã hóa trang che dấu khai hỏa. Đạn bay tới tấp vào ba mươi chiếc thuyền chiến cỡ lớn, mảnh vụ gỗ văng tung tóe. Lúc này bên tả ngạn những con thuyền hỏa công lao sang t·ấn c·ông vào thuyền địch. Bị t·ấn c·ông bất ngờ Toa Đô không nghĩ rằng địch lại dám đặt pháo bên hữu ngạn trước mũi hắn nên quân Nguyên bị thiệt hại nặng. Toa Đô ra lệnh cho hỏa pháo, trọng nỗ và máy bắn đá bắn lên bờ cầm cự chờ quân Ô Mã Nhi đến tiếp viện. Nhưng càng đánh tàu càng bị chìm nhiều, những chiếc t·àu c·hiến vượt biển to lớn là những mục tiêu cho súng thần công dễ dàng bắn trúng. Đợt một lúc không thấy tín hiệu của đội quân Ô Mã Nhi mà thuyền chiến đã chìm mười chiếc nên Toa Đô đành ra lệnh rút quân. Tuy nhiên lúc này các thuyền nhỏ của ta từ các đám lau sậy xông ra, các chiến sỹ của ta đã quăng dây lao vào thuyền địch để cận chiến. Đặc biệt có những đội quân mặc đồ nhà Tống, tướng Tống là Triệu Trung cầm gươm đứng trên đầu thuyền hô to.
-Hỡi anh em người Tống, nước ta đã đánh đuổi quân Nguyên về nước, chúng tôi sang đây để giúp Đại Việt. Anh em hãy quay giáo về với chúng tôi.
Quân Tống đang đi theo quân Nguyên thấy thế càng dao động, nhiều người bảo nhau đầu hàng quân Đại Việt hoặc quay giáo chống lại quân Nguyên. Thấy thế trận bất lợi, Toa Đô cùng mấy tùy tùng nhảy sang một chiếc thuyền nhỏ định quay đầu bỏ chạy về Thăng Long, tuy nhiên bị một tướng của ta là Vũ Hải phát hiện. Anh ra lệnh cho trạo nhị trèo gấp đuổi theo nhanh chóng áp sát sau đó nhảy lên thuyền địch vung cây đao hô to.
-Toa Đô để đầu lại.
Mấy viên tùy tùng định cản lại bị Vũ Hải múa đao chém c·hết mấy tên, dùng chân đá văng mấy tên rơi xuống sông Hồng, rồi xông lại phía Toa Đô. Toa Đô là dũng sĩ Mông Cổ có sức mạnh nên y dùng hai cây chùy nặng đến hai mươi cân, phía múa phát ra tiếng gió kinh người. Thấy Vũ Hải xông đến Toa Đô hét to một tiếng chập hai cây chùy bổ xuống đầu anh, Vũ Hải nhanh nhẹ né tránh làm hai cây chùy đạp đạp xuống sàn thuyền vỡ một miếng to, mảnh gỗ bay tứ tung. Toa Đô tuy khỏe nhưng thường xuyên cưỡi ngựa nên bộ pháp không tốt. Chiếc thuyền lại tròng trành làm y không thể phát huy hết sức mạnh, trong khi thân pháp Vũ Hải lại rất nhẹ nhàng bay lượn như chim én, thỉnh thoảng tung đường đao hiểm vào chỗ sơ hở của Toa Đô.
Đánh nhau ba mươi hiệp thì Toa Đô thấm mệt lại thấy quân đang thua nên tâm thần bấn loạn bị Vũ Hải lừa một chiêu đánh hụt mất đà chúi đầu về phía trước, thấy thời cơ đến Vũ Hải vung đao chém Toa Đô bay đầu. Vũ Hải cầm đầu Toa Đô hô to.
-Đầu Toa Đô ở đây.
Nhìn thấy chủ tướng b·ị c·hém c·hết quân giặc mất hết sỹ khí, nhiều tên quẳng giáo xin hàng hoặc bỏ chạy. Quân ta đã đánh tan năm vạn quân giặc ở cửa Hàm Từ bắt sống trên hai vạn tù binh.